Tamaşa bitdikdən sonra teatrdan xoş təəssüratlarla
ayrıldım. Yolboyu düşünürdüm ki, evə çatan kimi hisslərimi sözlərə çevirərək vərəqə
düzəcəm. Vərəq deyəndə ki, indinin “wordu”. Üslub da seçmişdim, yazım bədii
olacaqdı.
Amma hələ birinci mərhələni keçməliydim.
İçdiyim suyun boş butulkasını atmağa zibil qutusu axtarırdım. Şəhərin mərkəzindən
keçən küçələrdə gözüm dörd olmuşdu. Xeyli getdim, metrostansiyaya çataçatda nəhayət
bircə dənə zibil qutusunun üzümə “güldüyünü” gördüm. Butulkadan canımı qurtarıb
tamaşa təəssüratlarıma geri döndüm. Təəssüf, bu dəfə də mistik qara qüvvələr şirin
düşüncələrə dalmağıma imkan vermədilər.
Metrostansiya eskalotoru
sürahisinin sağ hissəsindəki başlanğıc nöqtədən sona qədər uzanan kəsikdə əzilmiş
boş plastik butulkanı görəndə baxdığm tamaşa bütünlüklə yadımdan çıxdı. Belə məqamlarda nənəm deyərdi:
“Bıy bala, diksindim ki...". Deyəsən, mənim
bayaq atdığım butulkadır, zibil qabında ürəyi sıxıldığına görə oradan qaçaraq
özünə yeni məkan tapıb.
Sanki eskalator arxaya doğru yönəlmişdi.
Gedirdi, gedirdi, bizi aparırdı, aparırdı... Çatmırdı ki, çatmırdı. Əlim o
zibili götürməyə uzalı qaldı. Metro girişindən qatarlara doğru uzanan məsafə bitmirdi
ki, bitmirdi. Saqqızı zibil qutusuna atmağa ərinib, partanın
altına yapışdıran şagirdləri görmüşdüm, amma zibilin birinin metro tutacağına
sıxıldığını görməmişdim. Əməlin sahibi kimdirsə, “qəhrəmandır”, murdar hərəkəti
də bacarıb.
Bu da bir ilkdir. İlklər yadda qalan
olur. Mənfi nüanslardırsa, unudulmur. Tamaşadan aldığım zövqü unutdurur, özü
onun yerində zibil kimi ilişib qalır.
Zibil qutularının bəzi ərazilərdə az
olduğunu deyirdim, lakin az olanda ətrafımızın hər köşəsini zibil qutusu zənn
edək demirdim. Görünür tullantıların ictimai ərazilərə açıq şəkildə atılması zəmanəmizə
uyğundu. Axı gənc nəsil tez-tez “dövr dəyişib, biz zəmanə adamlarıyıq” deyir. Yox,
bu mədəniyyətsizlik nəsil söhbətinə oxşamır. Bəlkə o miskin hərəkəti edən ahıl
yaşlı bir insandır, bəlkə yeniyetmədir... Yüz faiz uşaq deyil, ora uşağın əli
çatmaz. Hər kimdirsə, hər nədirsə zibil hərəkətdir.
Bu barədə yazmağı mənimlə eyni yolu
qayıdan təlim yoldaşım məsləhət bilmişdi. Demişdi ki, “tutacaqda sığışıb qalan
butulka deyil, bizim ürəklərimizdir”. Bu ifadə vücudumu silkələmişdi.
Yüksək hisslərdən yazacaqdım, alçaq
hisslərə büründüm. İşi tərs gətirəndə babam demiş: “Zibilə dönəsən səni”.
Leyla Səməndər
JEM İdarə Heyətinin üzvü
